We spraken met de eerste olijfolie sommelier van Nederland

olijfolie sommelier

De Haagse Marije is sinds kort de eerste -vrouwelijke- olijfolie sommelier van Nederland. Dat betekent dat er een heus diploma aan de muur hangt. Ook staat er een verhuizing naar een boerderij in Portugal met olijfgaard op de planning. Wel zal ze nog regelmatig in Nederland zijn om cursussen en workshops te geven. Op de avond van Marije’s eerste workshop, een try-out in Amsterdam, maakten we kennis met wat een olijfolie sommelier doet, leren we over extra vierge olijfolie (evoo) en hoe je goede kwaliteit kan herkennen.

Extra vierge olijfolie maken is een kunst

Al 15 jaar is Marije samen met haar Portugese liefde Gui en na vele trips en vakanties is Portugal een tweede thuis geworden. De ouders van Gui hadden een boerderij in Condeixa, een dorpje in de buurt van studentenstad Coimbra. Sinds kort hebben Marije en Gui deze boerderij met zo’n 450 olijfbomen overgenomen. ‘De passie voor olijven en olijfolie is geleidelijk ontstaan en met de jaren gegroeid’, vertelt Marije. De traditionele en -bijna- biologische olijfboomgaard wordt elk najaar nog met de hand geplukt en levert tussen de 500 en 900 liter op.

‘Na jarenlang meehelpen plukken en natuurlijk proeven, was er vorig jaar ineens een slechte oogst. De kwaliteit was niet goed genoeg, de olijven bleken te laat geplukt. Dit zogenoemde ‘defect’ zorgt ervoor dat je het geen extra vierge olijfolie meer kunt noemen.‘Iedereen vond de olie prima smaken maar ik had mijn twijfels, vertelt Marije, en vanaf dat moment ging ik me er echt in verdiepen’. Inmiddels heeft ze uren zelfstudie achter de rug, cursussen in Portugal en Spanje gedaan en een expertise opgebouwd in olijfoliën uit die regio. ‘Mijn missie is om iedereen te informeren zodat er meer waardering ontstaat voor wat eerlijke producenten en boeren doen, vertelt Marije, want het is echt een kunst om goede extra vierge olijfolie te maken.’

Wat doet een olijfolie sommelier?

Een olijfolie of evoo sommelier adviseert over de kwaliteit en beleving van olijfolie, bijvoorbeeld aan professionele koks en restauranthouders. Ook deelt Marije graag haar kennis met andere, niet professionele liefhebbers en doet dit sinds kort samen met Olives & More in Amsterdam. Tijdens een try-out workshop leren we behalve over de herkomst van olijven en olijfolie ook over het productieproces. Verder leren we ruiken en proeven, en maken we smaaknotities. Er zijn namelijk meer dan 1500 olijf varieteiten, die soms ook nog eens gemengd worden met elkaar. De range aan smaken van olijfolie is vergelijkbaar met wijnen en heel uiteenlopend.

olijfolie sommelier

olijfolie sommelier

Gelukkig is er ook genoeg ruimte voor vragen en discussie, want iedereen in de groep wil graag weten wat nou extra vierge olijfolie extra vierge maakt en waar je op moet letten als je een fles extra vierge olijfolie koopt.

Wat is extra vierge olijfolie?

Er zijn samengevat drie categorieen olijfoliën:

  1. Extra vierge olijfolie
  2. Vierge olijfolie
  3. Lampante olie (chemisch gezuiverd of geraffineerde olie, niet geschikt voor consumptie tenzij verder verwerkt)

De eerste categorie is de olijfolie van de allerhoogste kwaliteit en mag alleen extra vierge genoemd worden als het gecertificeerd is door een laboratorium en geen defecten bevat. Het belangrijkste is dat de geur en smaak ‘goed’ zijn en dat de olijfolie vers is; hiervoor kun je het beste kijken of vragen naar de oogstdatum. Verder is het belangrijk dat de zuurgraad minder is dan 0.8%.

Extra vierge olijfolie produceren vergt veel kennis en ervaring en is moeilijker dan het klinkt. Helaas wordt er om die reden veel gerommeld in de wereld van de olijfolie. Zo worden verschillende kwaliteiten gemixt en het is ook niet ongewoon dat de zuurgraad chemisch wordt aangepast om de olijfolie als extra vierge, en dus voor een meerprijs, te kunnen verkopen. De Keuringsdienst van Waarde ging een paar jaar geleden al eens op onderzoek uit en kwam tot eenzelfde conclusie.

Er bestaat in Europa geen beschermde oorsprong benaming of geografische aanduiding voor olijfolie, zoals wel bestaat voor bijvoorbeeld wijnen en kazen. In Italië is er wel een olijfolie carabinieri (politie) maar zelfs dat voorkomt niet dat er olijfolie van slechte kwaliteit op de markt terecht komt. De politieagent in de eerder genoemde Keuringsdienst van Waarde aflevering zegt dat je met een beetje gezond verstand al weet wat voor kwaliteit olijfolie je in huis haalt. ‘Bedenk dus goed wat je waar haalt en hoeveel je er voor betaalt’.

Helaas kun je niet aan de fles zelf zien of het een extra vierge olijfolie is. Een goede olijfolie kan net zo goed in een plastic fles zitten en ook zijn sommige olijfoliën wat troebel. Bezinksel in olijfolie is daarentegen niet goed en wijst op schimmels of bacterien.

Hoe herken je goede extra vierge olijfolie?

Omdat het kiezen en kopen van een goede extra vierge olijfolie voor een leek bijna net zo moeilijk is als het uitkiezen van een goede wijn, hebben we wat tips voor je op een rij gezet.

Lees het label

Het label geeft je, als het goed is, veel informatie. Zo kun je letten op de vermelding van ‘extra vierge’ en waar het geproduceerd is. Heel soms staat de zuurgraad op het label vermeld, zoals bij de nieuwe olijfoliën van Marqt. In principe geldt: hoe lager de zuurgraad hoe hoger de kwaliteit en hoe beter voor je gezondheid, want de olijfolie bevat dan meer oxidanten en polyfenolen (stoffen die werken tegen kanker). Een olijfolie met een zuurgraad onder de 0.8% noemen we extra vierge. Een echt goede producent of boer geeft tevens informatie over de olijf varieteiten die gebruikt zijn, bijvoorbeeld: Picual, Arbequina, Leccino, Koroneiki.

olijfolie sommelier

Prijs

De kans is zeer klein dat je een goede olijfolie onder de €10,- (literprijs) aantreft. Een prijs boven de €25,- is aan de prijzige kant. Duur? Nee, realiseer je dat het maken van goede olijfolie veel expertise en veel handarbeid vergt. Daarnaast is het een natuurproduct en is de boer afhankelijk van de omstandigheden zoals het klimaat. Een goede evoo wordt vroeg in het jaar met de hand geplukt en binnen 24 uur geperst om kwaliteitsverlies door werking van zuurstof tegen te gaan.

Koop je olijfolie bij een goede supermarkt, winkel of speciaalzaak. Inmiddels zijn er steeds meer plekken waar je goede olijfolie kan kopen. Kijk bij delicatessenwinkels uit een bepaald land: Italiaanse, Spaanse, Griekse etc. Zij kopen in de regel goede producten in uit eigen land.

Enkele winkels die goede olie in huis hebben:

Geur en smaak

Het allerbelangrijkste is natuurlijk de geur en de smaak. Een geoefende neus en mond kunnen zo vrij gemakkelijk een extra vierge olijfolie onderscheiden. Helaas kun je niet zomaar in elke winkel proeven en ook thuis heb je vaak niet de beschikking tot veel verschillende olijfoliën. Als je meer wilt leren over olijfolie en vooral wilt leren ruiken en proeven, kun je je aansluiten bij een van de volgende workshops (aanrader!).

Op 27 augustus is de eerstvolgende workshop bij Olives & More in Amsterdam Oost. Je kunt je opgeven via de website van Marije. Op onze Facebookpagina kun je een comment achterlaten als je een plekje wil bemachtigen, want we geven namelijk voor 1 persoon een olijfolie workshop weg!

olijfolie sommelier

olijfolie sommelier

Deel dit artikel:
Pin It

2 Comments

  • Pierre says:

    Eindelijk eens iemand die het ook zegt : “Helaas kun je niet aan de fles zelf zien of het een extra vierge olijfolie is. Een goede olijfolie kan net zo goed in een plastic fles zitten en ook zijn sommige olijfoliën wat troebel. ”

    Teveel wordt er aandacht gegeven aan de verpakking en te weinig aan de inhoud.

  • Anna says:

    En bij Meeuwig & Zn. op de Haarlemmerstraat in Amsterdam verkopen ze al 20 jaar fantastische olijfolie!

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *